شیره نبات یا مایع نبات، محلول اشباع شده شکر است که بعد از چند مرحله از پخت بدست می‌آید. لازم به ذکر است که از شیره نبات دیگر نمی‌توان نبات بدست آورد و این فرآیند کاملاً یکسویه می‌باشد چراکه شکر اولیه در نبات قوام خود را ازدست داده و دیگر نمی‌تواند به کریستال‌های نبات تبدیل شود. شیره نبات به دلیل غلظت بالا برای پخت و پز شیرینی‌های خانگی، پختن حلوا و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که شیرینی شیره نبات بسیار زیاد است مقدار کمی از آن می‌تواند میزان مشخصی از شیرینی که مد نظر است به ما بدهد بنابراین می‌تواند صرفه اقتصادی زیادی نسبت به شکر داشته باشد.
برای هر یک کیلو نبات شما میتوانید از سه لیوان آب استفاده کنید و بگذارید روی حرارت تا نبات‌ها آب شوند سپس نخ‌ها را از داخل آن در بیاورید و در یخچال نگهداری کنید. برای طعم بهتر این شیره میتوانید به آن گلاب یا آبلیمو به مقدار کم اضافه کنید. شیره نبات نسبت به جامد آن سریعتر حل می‌شود. طرز تهیه شیره نبات به صورت صنعتی تفاوت بسیاری با روش سنتی آن دارد چراکه در تولیدات صنعتی از دیگ‌های تحت خلاء استفاده می‌کنند تا با سرعت بیشتر و درجه حرارت پایین این فرآیند انجام شود. در روش سنتی حرارت بالا از خواص شیره نبات کم می‌کند و محصول نهایی کمی تیره‌تر از روش سنتی بدست می‌آید. اگر علاقمند به تهیه انواع نبات در خانه هستید پس حتما طرز تهیه نبات خانگی را هم مشاهده کنید.
در ادامه مطلب طرز تهیه شیره نبات را توضیح خواهیم داد و شما را با خواص این ماده خوراکی آشنا خواهیم کرد.
طرزتهیه شیره نبات به این صورت است که یک محلول غلیظ شده از ساکاروز حرارت داده می‌شود. این محلول در صورت خنک شدن دیگر تبدیل به بلور‌های نبات نمی‌شود. نکته مهم این جاست که به اندازه شکر استفاده شده در نبات‌ها، شیره بدست نمی‌آید و تقریباً 70 درصد از شکر تبدیل می‌شود. طبع شیره نبات از نبات کریستالی هم گرم‌تر است و از شیره نبات می‌توان به عنوان جایگزین شکرهم استفاده کرد که در شیرینی پزی و تهیه شربت‌های خانگی کاربرد فراوانی دارد.
خواص شیره نبات به طور تفریبی مشابه با خواص نبات است که شامل موارد زیر می‌شود:
شاید این سؤال برای شما پیش آمده باشد که دقیقاً شیره نبات چیست و ساختار آن چگونه است؟ نام علمی قند و شکر ساکاروز است که از دو مولکول گلوکز تشکیل شده است در واقع این نوع قند‌ها جزء قند‌های ساده به حساب می‌آیند در حالی که شیره نبات از قند‌های پیچیده تشکیل شده است و دلیل این پیچیدگی وجود ساکاروز، گلوکز، فرکتوز و قند‌های بزرگتر می‌باشد. علاوه بر این‌ها پروتئین و فیبر هم در شیره نبات وجود دارد که باعث بالا رفتن ارزش غذایی این ماده خوراکی می‌شود.
توصیه می‌شود افرادی که دیابت ندارند به جای قند وشکر از شیره نبات استفاده کنند که بسیار هم مغذی می‌باشد ولی باید توجه داشت که شیره نبات کالری زیادی دارد و در مصرف آن باید دقت لازم را داشته باشید. میتوانید برای کاهش کالری آن از شکر قهوه ای استفاده کنید که مانند نبات ارگانیک دارای قند و کالری کمتری نسبت به نبات با شکر سفید می‌باشد. در هنگام استفاد ممکن است این سؤال برای شما پیش بیاید که بین عسل و شیره نبات کدامیک می‌تواند فواید بیشتری داشته باشد. بین عسل و شیره نبات شباهت‌های زیادی وجود دارد ولی بصورت کلی مقدار قند موجود در شیره نبات بیشتر از عسل است و در جدول ارزش غذایی، عسل در صدر جدول قرار دارد.
امروزه نبات مایع به صورت تقلبی هم در بازار موجود است و راه تشخیص آن‌ها مانند تشخیص نبات اصل بسیار دشوار است. شیره‌های تقلبی را از ترکیب شکر در آب تهیه می‌کنند که با طرز تهیه شیره نبات اصلی تفاوت دارد. در روش‌های غیر بهداشتی دیگر، روغن را روی حرارت نسبتاً زیاد داغ می‌کنند که باعث سوختن نبات می‌شود و شیرینی حاصل از این روش برای بدن مضر است. بنابراین پیشنهاد می‌شود که این محصول را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید.
اضافه کردن مواد خوراکی مانند جوهر قند به محلول‌ها باعث می‌شود که شیره حاصل، عوارض بسیاری را برای گوارش ایجاد کند. دقت داشته باشید که رنگ زعفران بعد از شش ماه محو می‌شود اما در نبات‌های غیر بهداشتی این ماندگاری سال‌ها باقی می‌ماند. تشخیص شیره اصل از تقلبی کار راحتی نیست و نمی‌توانید تنها با چشیدن طعم شیره نبات آن‌ها را از هم تشخیص دهید.
اگر میخواهید طرز تهیه شیره نبات در خانه را یاد بگیرید با ما همراه باشید. ذائقه افراد با یکدیگر متفاوت است و شیره نبات هم مانند بسیاری از محصولات غذایی دیگر مانند نبات طعم دار با طعم‌های مختلفی تهیه می‌شود. افراد بسیاری تمایل دارند از این ماده خوراکی در شربت و شیرینی پزی استفاده کنند و آن را به نحوی در برنامه‌های غذایی خود گنجانده‌اند. شیره نبات زعفرانی یکی از طعم‌های پر طرفدار در شیرینی پزی است که در ادامه طرز تهیه شیره نبات زعفرانی را بصورت سنتی توضیح خواهیم داد.
برای تهیه شیره نبات با طعم گلاب و زعفران و یا حتی هل، در ابتدا باید به اندازه مورد نیاز نبات‌های زعفرانی را به همراه آب روی حرارت ملایم قرار دهیم تا به تدریج نبات‌ها آب شوند. در این فاصله مقداری زعفران دم کرده را به همراه گلاب یا کمی هم پودر هل به نبات‌ها اضافه می‌کنیم. به محض اینکه نبات‌ها در آب حل شدند از روی حرارت بر می‌داریم و در ظرف مورد نظر میریزیم تا با دمای محیط کمی خنک شود. این نکته را در نظر داشته باشید که این محلول به دلیل تغییرات در شکر اولیه دیگر به کریستال‌های نبات تبدیل نمی‌شود.
1- قدرت شیرین کنندگی شیره نبات دو برابر نبات جامد است
2- شیره نبات نسبت به نبات جامد سریع تر حل می‌شود.
3- به دلیل قابلیت شیرین کنندگی بالا می‌توان مقدار کمتری شیره نبات نسبت به نبات جامد یا قند و شکر استفاده کرد و در نتیجه اقتصادی تر است.
4- شیره نبات مناسب ورزشکاران و خانم های باردار است.
5- چاق کنندگی نبات نسبت به قند و شکر کمتر است.
6- خواص شیره نبات قدری متفاوت از نبات معمولی است.
7- طبع شیره نبات گرم‌تر از نبات جامد است.
بیشتر بخوانید: فواید مصرف چای نبات در دوران بارداری آشنا شوید.
سخن پایانی
تغذیه تأثیر مستقیم روی سلامتی بدن شما دارد و باید در تهیه مواد غذایی سالم نهایت دقت را داشته باشید. گاهی استفاده از مواد خوراکی غیر بهداشتی آسیب‌های جبران ناپذیری به بدن وارد می‌شود که ممکن است قابل جبران نباشد. بنابراین خرید محصولات با برند‌های معروف از فروشگاه‌های معتبر می‌تواند سلامت شما را تضمین کند.
برخی از سوالات رایج:
جلوگیری از دیر هضم شدن غذا، درمان دل درد و نفخ شکمی، افزایش سوخت و ساز بدن، تقویت عضلات بدن، درمان مشکلات معده
نام علمی قند و شکر ساکاروز است که از دو مولکول گلوکز تشکیل شده است. در واقع این نوع قند‌ها جزء قند‌های ساده به حساب می‌آیند در حالی که شیره نبات از قند‌های پیچیده تشکیل شده است و دلیل این پیچیدگی وجود ساکاروز، گلوکز، فرکتوز و قند‌های بزرگتر می‌باشد. علاوه بر این‌ها پروتئین و فیبر هم در شیره نبات وجود دارد که باعث بالا رفتن ارزش غذایی این ماده خوراکی می‌شود.
شیره نبات جز مصارف پزشکی مصارف صنعتی هم داره؟ یعنی مثلا این طور که توی صنایع قنادی و شیرینی پزی یا درست کردن مواد اولیه کیک های کارخونه ای لازم باشه که از شیره نبات استفاده کرد؟ بعد یه سوال دیگه داشتم از خدمتتون به نظر شما به عنوان یه ایده تجاری این فکر چطوره که شروع کنیم به تولید این شیره نبات و فروشش به کارخونه ها چون من فکر می کنم اگه مصرف داشته بشه سود خوبی از این طریق به دست آورد
آیا میتوانید راهکارهایی برای کاهش مقدار اسید معده و جلوگیری از حس ناخوشایندی پس از بیدار شدن معرفی کنید؟
سلام میتونم پیشنهاد کنم این روش هارو اجرا کنید.البته در نظر داشته باشید حتما به یه پزشک مراجعه بفرمایید.
1-پرهیز از مصرف غذاهای سنگین و چرب
2- خوردن یک میان وعده سبک مثل میوه یا آجیل
3- مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند چای نبات یا آب عسل قبل از خواب بعدازظهر استفاده کنید.
4- مصرف قهوه، نعناع، آلکل و سیگار قبل از خواب خودداری کنید.